Onverwacht

Een kort en krachtig SMS-bericht van Dorine ontvangen vanuit Paramaribo: “Goed aangekomen”. Dan denk je: “Mooi, maar in wat voor land is zij eigenlijk aangekomen?”.
Suriname was één van onze koloniën waar we de slavernij pas heel laat afschaften, het grootste gedeelte is vooral oerwoud en de rol van Desi Bouterse is nog steeds niet uitgespeeld. Daar houdt mijn parate kennis wel zo’n beetje op.
Alweer blijkt internet dan een heel aardige plek te zijn waar je, al surfend van het één naar het ander, je algemene kennis over zo’n land wat kan opkrikken.

Als liefhebber van atlassen viel mijn oog op de plaatsnaam Onverwacht. Ik dacht dat zulke plaatsnamen alleen voorkwamen in de Atlas van de belevingswereld, maar blijkbaar bestaan er ook in het echt zulke exotische namen. Onverwacht telt ongeveer 2.000 inwoners en ligt enkele tientallen kilometers ten zuiden van Paramaribo. Overigens ligt in de buurt van Onverwacht… het dorp Onverdacht.
De geschiedenis van Onverwacht is sterk verbonden met de Lawaspoorweg. Oorspronkelijk bestond het dorp voornamelijk uit een tabaksplantage. Toen de slavernij werd opgeheven kochten acht voormalige slaven de grond en begonnen een houtplantage.

Veel later, ten tijde van de goudkoorts, begin 20e eeuw, werd een spoorlijn aangelegd.
Cornelis Lely, de ingenieur van de afsluitdijk, wilde destijds alleen gouverneur van Suriname worden als hij de aanleg van de spoorlijn ter hand mocht nemen. Niet alles, wat Lely uitvoerde werd goud in zijn handen. De aanleg van de lijn ging met grote moeilijkheden gepaard en bleek al snel onrendabel.
De oorspronkelijke lijn zou zo’n 350 kilometer lang worden, maar door tegenvallende goudvondsten is slechts de helft aangelegd. Halverwege het traject komt men bij de rivier Suriname. Hier was een spoorbrug gepland, maar de bouw ervan stuitte op zoveel problemen dat tenslotte werd gekozen voor een 300 meter lange kabelbaan. Men stapte dus uit de trein, vervolgens de gondel in, en zette aan de overkant van de rivier de reis voort in een volgende trein.
De lijn werd nog lange tijd gebruikt als boemeltreintje voor vervoer naar Paramaribo, maar werd diverse malen ingekort, onder meer door het ontstaan van het Prof Dr. Ir. W.J. van Blommesteinmeer, dat later de naam Brokopondostuwmeer kreeg, waardoor delen van het traject onder water kwamen te staan.

De natuur kreeg steeds meer vrij spel en overwoekerde grote delen van de spoorrails. De laatste trein reed in 1987 naar Onverwacht en bleef daar staan. Nog steeds kunnen daar de treinstellen in hun vergane glorie bewonderd worden.

Ook de poging van Peter Sul van Lovers Rail om in de jaren negentig de lijn voor toeristen weer te openen liep op een mislukking uit. Peter Sul? Lovers Rail? Soms raakt een mens of maatschappij wel heel snel in de vergetelheid.