vrijdag 4 juni 2010

Nomen est omen


Niets is zo aan de mode onderhevig als voornamen.
Dit blijkt uit de Nederlandse Voornamen Databank, die het Amsterdamse Meertens Instituut gisteren online heeft gezet. In deze databank zijn een half miljoen Nederlandse voornamen opgenomen.
Zo is goed te zien hoe namen ontstaan, populair worden en in onbruik raken. Vaak heeft dat veel met populaire cultuur te maken. Zo kwam in 2009 de voornaam Dex in zwang, omdat er een Dex voorkwam in Goede Tijden Slechte Tijden. En de zoon van Wendy van Dijk werd Sem genoemd, met een spectaculaire populariteitsstijging als gevolg. Wie weet worden er straks na het WK veel Wesleys of Arjens geboren.
De populairste namen nu zijn Lucas voor jongens en Emma voor meisjes.

Natuurlijk is het leuk om je eigen voornaam en namen van bekenden in te voeren in de databank. Zo bleek dat in mijn geboortejaar nog 192 andere Bastiaans zijn geboren, dat deze voornaam vrij stabiel is geweest door de jaren heen, een opleving in de jaren zeventig heeft gehad, maar de laatste dertig jaar gestaag in populariteit daalt. Bastiaan wordt tegenwoordig vooral als Bas geboren. Korte namen zijn namelijk nu in de mode.

Ook de verspreiding van de voornamen over Nederland is in de Voornamenbank terug te vinden. Kijk je naar de naam Maria, blijkt dat deze katholieke naam nog steeds het meest in Noord-Brabant en Limburg voor te komen en vrijwel afwezig is in Flevoland en in de Noordelijke provincies (de meeste Maria’s in de donkerste gedeelten).
Jan daarentegen komt weer veel minder voor in de zuidelijke provincies.

Overzicht van de verspreiding van de naam Maria

De naam die aan kinderen gegeven wordt, heeft wel degelijk gevolgen voor de betreffende baby.
Krijgt bijv. een leraar twee identieke proefwerken, eentje van Charlotte en eentje van Chantal, dan krijgt Charlotte een hoger cijfer. Dat ontdekten onderzoekers van de Universiteit Oldenburg in Duitsland. Ze testten onderwijzend personeel door ze proefwerken te laten nakijken met verschillende namen erboven. Een ‘goede’ naam zorgt voor een beter cijfer. ‘Slechte’ – vooral Engelstalige – namen hebben een achterstand bij het lerarenkorps.
Namen die je bijna een onvoldoende garanderen zijn, naast Chantal, Mandy, Angelina, Maurice, Justin en Kevin.
De oude Latijnse uitdrukking Nomen est omen (de naam is een voorteken) blijkt meer waarheidsgehalte te bevatten dan wellicht gedacht wordt.

4 opmerkingen:

  1. O ja.. ik wilde mijn naam ook even bekijken. Zag pas op het journaal dat het Meertensinstituut een voornamenbank had geopend. Leuk!

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Persoonlijk ben ik altijd erg tevreden geweest met mijn naam.
    De meest voorkomende zijn net als bij mij een samen voeging van Maria en Henriette.

    Overigens:
    De langste naam in een geboorteakteregister bestaat uit 49 letters en daarbij nog een streepje en een spatie. Deze naam staat in Amerika geregistreerd sinds 12 september 1984. Het is een meisje genaamd 'Rhoshandiatelly-neshiaunneveshenk Koyaanfsquatsiuty Williams'.
    Dan blijf je toch blij met je naam of het nu Bas is of Josien

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ha Bas,
    Kreeg de melding van het bestaan van de "voornamenbank" van het Meertens Instituut binnen via Twitter Webwijzer. Deze twittert minstens 1x per week een website met betrouwbare informatie door.
    Interessant bij het Meertens Instituut is ook het zoeken naar volksverhalen.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. @Janneke, mooi dat steeds meer onderzoeksinstituten hun kennis digitaal beschikbaar stellen. Aan ons de taak om de klanten van dit soort ontwikkelingen op de hoogte te houden.

    BeantwoordenVerwijderen